Wanneer is een gemeente aansprakelijk voor schade door het afbreken van een tak?
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 28 april 2020
Op een windstille dag in juli 2015 vindt in Zutphen een ongeval plaats: een grote tak van een kastanjeboom breekt af en komt (onder meer) op een vrouw terecht die daardoor ernstig letsel oploopt. Zij spreekt daarvoor de gemeente aan, die volgens haar onvoldoende zorg heeft betracht bij het onderhoud c.q. de controle van de boom. Net als in ‘normale’ gevaarzettingssituaties, zijn voor de vraag of een gemeente in de gegeven omstandigheden in strijd heeft gehandeld met haar zorgplicht, de welbekende kelderluikcriteria maatgevend. Het hof voert in dit arrest dan ook een klassieke Kelderluik-toets uit.
De boom in kwestie werd jaarlijks geïnspecteerd. In 2012 werd de boom voor het eerst aangemerkt als ‘risicoboom’. Desondanks vond de eerst daaropvolgende controle pas plaats in februari 2015, waarbij de boom wederom werd aangemerkt als risicoboom (met een te verwachten levensduur van minder dan vijf jaar). Een nader onderzoek werd geadviseerd. Kort daarna werd door het bedrijf X na een inspectie van de boom geadviseerd dat er geen aanvullende maatregelen nodig waren om de veiligheid rond de boom te kunnen garanderen. Deze onderzoeksbevindingen zijn indertijd niet schriftelijk vastgelegd. Ter zitting in hoger beroep blijkt niet dat dit aanvullende onderzoek door bedrijf X méér behelsde dan de inspectie in februari 2015. Er komt dan ook niet vast te staan dat een “nader” onderzoek, zoals was geadviseerd, heeft plaatsgevonden.
Twee maanden voor het ongeval heeft een uitvoerder van een fluisterboot melding gemaakt van de slechte conditie van de boom. Bedrijf X heeft naar aanleiding daarvan nogmaals een inspectie verricht, waarbij de conditieklasse ‘matig’ aan de positieve kant, maar acceptabel werd bevonden. Wederom wordt de inspectie niet schriftelijk vastgelegd.
Op grond van de verrichte onderzoeken, zo oordeelt het hof, wist de gemeente dat de boom in matige conditie verkeerde. Zij heeft de boom wel op de kaplijst voor het najaar van 2015 geplaatst, maar heeft nagelaten om aanvullende (veiligheids)maatregelen te treffen. Dit had volgens het hof wel van de gemeente mogen worden verwacht, omdat de boom was gelegen op een drukke locatie (een opstapplek voor de fluisterboot) en de gevolgen van het afbreken van een tak aanzienlijk zouden kunnen zijn (zoals helaas is gebleken). De gemeente heeft bovendien nagelaten om te waarschuwen voor dit gevaar. De gemeente had volgens het hof diepgaander onderzoek moeten verrichten, en had daarnaast een noodkap kunnen plaatsen. Als alternatief had de gemeente de opstapplaats kunnen verplaatsen in combinatie met het afzetten van het gebied rondom de boom. Nu de gemeente onvoldoende gemotiveerd uiteen heeft gezet waarom het nemen van (veiligheids)maatregelen in de gegeven omstandigheden praktisch of financieel bezwaarlijk was, wordt de gemeente door het hof aansprakelijk bevonden voor het ongeval.
Wilt u hier meer over weten? Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen!
Klik hier voor de uitspraak:
Wanneer is een Gemeente aansprakelijk voor schade door het afbreken van een tak?
