PSD2 en de regels voor elektronische handelsplatformen; gaat DNB handhaven?
In haar nieuwsbericht van 20 mei jl. signaleert De Nederlandsche Bank (DNB) dat er nog steeds (elektronische) handelsplatformenactief zijn op de Nederlandse markt die niet beschikken over een vergunning voor het verlenen van betaaldiensten. Dat DNB dit signaleert is interessant nieuws, omdat de nieuwe regels voor handelsplatformen al enige tijd van kracht zijn – namelijk vanaf de implementatie van de herziene richtlijn betaaldiensten (PSD2) in Nederland op 19 februari 2019. Vanaf die datum moeten handelsplatformen in principe een vergunning hebben als zij via een eigen betaalrekening de betaling van de koper aan de verkoper faciliteren.
Handelsplatformen zijn online marktplaatsen die vraag en aanbod van goederen en diensten van derden bijeenbrengen. Achter de online marktplaats zit een bedrijf die een vergoeding in rekening brengt voor elke verkoop die via hun platform tot stand komt. Bekende voorbeelden van zogenaamde e-commerce platforms zijn Marktplaats, Alibaba, Amazon en e-Bay. Bij travel agents, en bemiddelaars in financiële producten (zoals verzekeringen en consumptief krediet) kunnen de PSD2-regels ook relevant zijn.
Het is onze ervaring dat niet iedere marktpartij altijd even scherp in de gaten heeft dat de PSD2-regels van invloed kunnen zijn op de bedrijfsvoering. Daarom besteden wij, net als DNB, kort aandacht aan de regels.
Het als handelsplatform verlenen van betaaldiensten
Van het leveren van een betaaldienst kan al sprake zijn als een platform bij een aankoop de gelden van de koper op een eigen rekening ontvangt, en deze vervolgens doorbetaalt aan de verkoper. Doordat het handelsplatform de gelden op haar eigen rekening ontvangt, bestaat een financieel risico in geval van faillissement van het handelsplatform. Dit risico wordt uiteraard gemitigeerd indien enkel onder toezicht staande betaalinstellingen (of banken) dergelijke derdengelden onder zich mogen houden.
In Nederland gold lange tijd dat het door een handelsplatform faciliteren van de betaling tussen een koper en verkoper was uitgezonderd van de vergunningplicht, omdat de betaaldiensten een nevenactiviteit waren bij exploitatie van het platform. Sinds de implementatie van PSD2 is deze uitzondering echter komen te vervallen.
De mogelijkheden voor handelsplatforms
Om als platform aan de regels van PSD2 te voldoen, bestaan 2 mogelijkheden:
- de betaaldiensten overlaten aan een vergunninghoudende partij, zoals een betaalinstelling of bank; of
- zelf betaaldiensten aanbieden op grond van een vergunning (of vrijstelling).
Wat nog weleens over het hoofd wordt gezien, is dat PSD2 daarnaast voorziet in een wettelijke uitzondering voor handelsagenten als het gaat om het leveren van betaaldiensten. Om in aanmerking te komen voor deze uitzondering, dient aan een aantal voorwaarden te worden voldaan:
- een agent mag maar voor rekening van één van de twee bij een koop betrokken partijen handelen: alleen voor de koper of alleen voor de verkoper (hierna: de opdrachtgever van de agent);
- de agent moet de verkoop of aankoop van de betreffende goederen of diensten tussen opdrachtgever en klant sluiten, of door onderhandelingen tot stand brengen;
er moet een duurzame relatie bestaan tussen de agent en de opdrachtgever; - uit een overeenkomst moet blijken dat de agent door de opdrachtgever gemachtigd is om namens de opdrachtgever de koop te sluiten en dat de agent in die rol alleen voor de opdrachtgever optreedt. Het is dus belangrijk dat de hoedanigheid van de agent duidelijk is voor de klant (dat wil zeggen: dat de klant weet dat de handelsagent alleen voor rekening van de opdrachtgever handelt); en
- dat een betaling aan de agent ertoe leidt dat de klant volledig bevrijd is van zijn of haar betalingsverplichtingen tegenover de opdrachtgever. Als zodanig loopt de klant geen financieel risico zou de handelsagent failliet gaan.
Er bestaat op dit moment nog weinig guidance over de vraag wanneer sprake is van een handelsagent. DNB heeft dit vooralsnog niet verduidelijkt niet in haar toelichting op de uitzondering voor de handelsagent onder PSD2 (1, 2). Breng jij als partij kopers en verkopers samen en verloopt de betaling tussen die partijen via jullie? Voer dan een check uit of sprake is van het verlenen van betaaldiensten!
Bij een juiste toepassing van de regels hoeft PSD2 geen belemmering te zijn voor marktplaatsen. Joris van Horzen en Ate Bremmer hebben meerdere partijen begeleid bij het inrichten van de activiteiten rondom het betalingsproces. Meer weten over PSD2 en de uitzondering voor handelsagenten? Neem contact op met één van hen.
