Hoe moeten de voorschriften in deze polisvoorwaarden worden geduid, en waarom is dat relevant?
Twee broers exploiteerden een café en hadden een horecapakket afgesloten bij een verzekeraar, waaronder een brandverzekering. Nadat dit café in 2015 was afgebrand, is tussen de café-exploitanten en de verzekeraar een dekkingsdiscussie ontstaan.
De verzekeraar had dekking ontzegd, omdat volgens haar niet voldaan zou zijn aan uit de polisvoorwaarden volgende voorschriften, die als voorwaarden voor dekking golden. Zo had de verzekeraar aangegeven dat, in strijd met die voorschriften, i) de afgelopen vijf jaar geen periodieke keuring had plaatsgevonden en ii) als er al een keuring had plaatsgevonden, deze niet voldeed aan NEN3140, omdat de arbeidsmiddelen niet gekeurd waren en de keuring niet had plaatsgevonden door een bij de relevante branchevereniging aangesloten installatiebedrijf.
Voor de beoordeling van dekking acht het hof allereerst relevant of voornoemde voorschriften uit de polisvoorwaarden gelden als onderdeel van de primaire dekkingsomschrijving of gelden als preventieve garantieclausules.
De primaire dekkingsomschrijving wordt doorgaans gedefinieerd als de gehele omschrijving van de dekking en omvat daarmee de (positieve) omschrijving van gedekte gevaren, de in de (positieve) dekkingsomschrijving besloten liggende (impliciete) uitsluitingen en expliciete uitsluitingen en dekkingsbeperkingen. Voor de primaire dekkingsomschrijving geldt het uitgangspunt dat het de verzekeraar in beginsel vrijstaat om te bepalen voor welke gevaren en onder welke omstandigheden hij dekking wil verlenen. Een beroep op een primaire dekkingsomschrijving zal in verband daarmee niet snel naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn.
Preventieve garantie clausules zijn te definiëren als polisbepalingen die voor de verzekeringnemer of verzekerde een specifieke resultaatsverplichting van preventieve aard behelzen en het bestaan of de omvang van de dekking daarvan afhankelijk stellen. Ten aanzien van de preventieve garantie clausule geldt dat het beroep door de verzekeraar op een dergelijke clausule naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zal kunnen zijn, indien de verzekerde stelt en zo nodig bewijst dat het niet-toepassen van de voorgeschreven voorzieningen niet de (mede-)oorzaak kan zijn geweest van de brand en evenmin de (mede-)oorzaak dat de brand zich heeft kunnen uitbreiden. Aangenomen wordt verder dat het aan de verzekeraar is om te stellen en bij betwisting te bewijzen dat de desbetreffende voorziening niet was getroffen.
Na uitleg van de polisvoorwaarden, waarbij het hof expliciet aangeeft met name naar objectieve factoren te kijken omdat sprake is van polisvoorwaarden waarover niet onderhandeld is, komt het hof tot het oordeel dat in dit geval sprake is van een preventieve garantieclausule.
Het hof gaat er vervolgens, op basis van een verklaring van het installatiebedrijf, vanuit dat in de vijf jaar vóór de brand een keuring heeft plaatsgevonden. De verzekeraar mag zich nader uitlaten over haar stelling dat ‘de arbeidsmiddelen’ niet zijn gekeurd. Daarbij mag de verzekeraar toelichten wat zij bedoelt met arbeidsmiddelen, en waaruit de keuring daarvan moet bestaan. Het hof neemt verder voorshands aan dat het ontbreken van het lidmaatschap van het installatiebedrijf bij de branchevereniging geen betekenis heeft voor de deskundigheid van de betreffende installateur, zodat het ontzeggen van de dekking met een beroep op dat ontbrekende lidmaatschap naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Ook hierover mag de verzekeraar zich nog uitlaten.
Uit dit arrest blijkt maar weer dat zeer relevant is of een clausule in de polisvoorwaarden kwalificeert als primaire dekkingsomschrijving of als preventie garantieclausule. In dat eerste geval zal een beroep doen op de schending daarvan niet snel naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn. In dit geval is echter sprake van een preventieve garantieclausule. Hierdoor is het aan de verzekeraar te bewijzen dat de betreffende voorziening niet is getroffen, en heeft de verzekerde de verweermogelijkheid dat het inroepen van die clausule naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Als in dit arrest – na aktewisseling – een schending van de preventieve garantieclausule zou worden vastgesteld, kunnen de café-exploitanten een poging doen dit laatste aan te tonen. Van dat laatste zal sprake kunnen zijn als komt vast te staan dat de brand door schending van de preventieve garantieclausule niet kan zijn ontstaan of zijn uitgebreid.
Wilt u hier meer over weten? Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen!
Klik hier voor het arrest:
