Onderdeel van de Europese datastrategie
Op 23 februari 2022 heeft de Europese Commissie haar voorstel voor de EU Data Act gepresenteerd. De EU Data Act volgt op de Data Governance Act, en is daarmee het tweede relevante wetgevingsinitiatief dat voortvloeit uit de in februari 2020 gepresenteerde Europese datastrategie. Idee achter deze strategie is om de Europese Unie een koploper te maken in de hedendaagse datagestuurde samenleving.
De eerder gepresenteerde Data Governance Act creëert processen en structuren om het delen van data te vergemakkelijken. De gepresenteerde EU Data Act geeft meer inzicht in wie er kan profiteren van het delen van dergelijke gegevens, en onder welke voorwaarden. Gemeenschappelijk doel is het creëren van een interne markt waarbinnen vrij verkeer van gegevens mogelijk wordt gemaakt.
Het gaat om gegevens gegenereerd door slimme diensten en producten. Denk bijvoorbeeld aan smart watches en smart speakers. Bij de aanschaf zo’n product is het eigenlijk niet duidelijk wie er wat met de gegenereerde gegevens mag doen. Daar moet (onder andere) deze EU Data Act invulling aan gaan geven.
Innovatie versus impact op bedrijfsvoering
Uit het voorstel voor de EU Data Act volgt onder meer dat organisaties het recht gaan verliezen om in hun algemene voorwaarden op te nemen dat alle data van het verkochte product hun eigendom is. De data zal in open formats moeten worden opgeslagen om op die manier gemakkelijk gedeeld te kunnen worden met een klant die dat verzoekt. Daarnaast komt op bedrijven de verplichting te rusten om producten op een zodanige manier te ontwerpen en te vervaardigen, dat de gegevens die door gebruik worden gegenereerd (1) standaard, (2) veilig en (3) indien relevant en passend, rechtstreeks toegankelijk zijn voor de gebruiker. Ook zullen bedrijven stappen moeten ondernemen om ervoor te zorgen dat er van buiten de Europese Unie geen toegang tot de data mogelijk is.
De EU Data Act kan absoluut zorgen voor innovatie en meer grip op data, maar zal tegelijkertijd een grote impact hebben op onder meer de bedrijfsvoering van ondernemingen binnen de Europese Unie.
De volledige conceptverordening is te uitgebreid om in deze korte signalering te bespreken, maar het is zeker een onderwerp om goed in de gaten te houden. De volledige tekst van de EU Data Act Proposal vind je hier.
Next stop: EU-wetgevingsdiscussies
Nu het voorstel gepresenteerd is, gaan we de fase van EU-wetgevingsdiscussies in. Het is gebruikelijk en te verwachten dat er de komende tijd wijzigingsvoorstellen zullen komen vanuit het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie. De komende tijd zal moeten uitwijzen in hoeverre het gepresenteerde voorstel van de EU Data Act overeind blijft.
