‘U heeft nog 1 uur om van deze aanbieding te profiteren’. Dit soort ‘countdowntimers’ zijn niet toegestaan als blijkt dat de aanbieding ook ná het verlopen van de timer nog beschikbaar is. Webshops die dit soort misleidende countdowntimers gebruiken om hun producten sneller te verkopen, moeten daarmee stoppen. De Autoriteit Consument & Markt (‘ACM’) heeft recent tientallen webshops op hun vingers getikt die gebruik maakten van countdowntimers om consumenten te misleiden.
Na een geautomatiseerde controle van duizenden webshops bleek dat bij 41 webshops de desbetreffende aanbieding ook ná de countdowntimer nog beschikbaar was. Misleidend dus, volgens de ACM: “We vinden het belangrijk dat consumenten met vertrouwen online hun aankopen kunnen doen. Webshops mogen consumenten verleiden, maar niet misleiden.”
Countdowntimers zijn in principe niet verboden. Het is toegestaan om consumenten via deze weg te verleiden een bepaalde aankoop te doen. Het gebruik van een dergelijke timer is echter niet toegestaan als blijkt dat de timer niet klopt: de aanbieding moet dan ook echt vervallen. Als na afloop van de timer het product voor dezelfde prijs beschikbaar blijft of er gewoon een nieuwe timer gaat lopen, en de consument dus misleidt, overtreedt de webshop de Europese Richtlijn oneerlijke handelspraktijken (Richtlijn 2005/29/EG), welke in Nederland is geïmplementeerd door artikel 6:193b Burgerlijk Wetboek (‘BW’).
Ter implementatie van deze richtlijn bepaalt artikel 6:193b lid 2 BW onder andere dat een handelspraktijk van een handelaar (de webshop) oneerlijk is, indien:
- in strijd wordt gehandeld met de vereisten van professionele toewijding, en
- het vermogen van de gemiddelde consument om een besluit te nemen wordt beperkt en daardoor een besluit neemt dat hij anders niet had genomen.
Meer specifiek bepaalt artikel 193b lid 3 BW dat een handelspraktijk onder meer oneerlijk is indien een misleidende handelspraktijk als bedoeld in artikel 193c BW wordt verricht. Daarvan is bijvoorbeeld sprake als deze handelspraktijk de consument misleidt ten aanzien van de beschikbaarheid (sub b) en/of de prijs (sub d) van een product. Daarvan is dus sprake als een webshop een consument misleidt door hem of haar te doen denken dat een aanbieding maar tijdelijk beschikbaar is, maar dat in feite niet is.
De ACM kan sancties opleggen aan webshops die misleidende handelspraktijken verrichten. Zo kan zij een boete opleggen tot wel EUR 900.000 per inbreuk of – indien dat hoger is – 1% of 10% van de omzet, afhankelijk van de inbreuk. Daarnaast is de webshop tegenover de consument aansprakelijk voor de daardoor ontstane schade (artikel 6:193j lid 2 BW) en kan de consument de overeenkomst met de webshop vernietigen (artikel 6:193j lid 3 BW). Genoeg reden dus om alleen maar een countdowntimer te gebruiken indien deze klopt en alleen maar tot doel heeft om de consument te verleiden een aankoop te doen.
Om meer duidelijkheid te verschaffen over wat er wel en niet mag, heeft de ACM recentelijk haar Leidraad bescherming online consument bijgewerkt. Vanaf pagina 66 geeft de ACM meer richtlijnen over wat er is toegestaan indien berichten over beperkte beschikbaarheid van producten online worden gebruikt.
Heb je vragen over de verplichtingen die gelden voor aanbieders van webshops op basis van Europese en Nederlandse wetgeving? Neem gerust contact met ons op en we helpen je graag verder.