Er zijn stormachtige ontwikkelingen in de wereldhandel gaande die nopen tot extra (proactieve) alertheid bij het aanpassen van handelscontracten om geschillen te voorkomen. Door de ontwikkelingen kunnen volumes, kostenniveau, leveringstijd en continuïteit worden bedreigd. Ook meer focus op verduurzaming is van belang.
Stormachtige ontwikkelingen op mondiaal en nationaal niveau
De Handelsorganisatie van de Verenigde Naties, Unctad, waarschuwt in haar jaarlijkse ‘Trade and Development Report 2019’ van 25 september 2019 voor zwakkere groei van de wereldeconomie in 2020 en zelfs kans op een recessie. 2019 kent zelfs de zwakste groei van de wereldeconomie van het laatste decennium. Volgens Unctad knipperen de waarschuwingslichten. Er zijn handelsoorlogen, valutadalingen, een voortslepende Brexit en beweging in lange termijnrentes. Daarbij is er geen teken dat beleidsmakers zich voorbereiden op een eventuele storm. Na de vorige crisis is de wereldeconomie nog steeds fragiel vanwege de hoge schuldenlast en beperkte structurele verbeteringen.
De Unctad dringt er op aan om niet alleen naar de korte termijn dreiging van een recessie te kijken maar ook te kijken naar de lange termijnuitdagingen, zoals de toename van koolstofdioxide en klimaatbescherming in dat verband. Klimaatbescherming vereist zelfs een nieuwe golf van investeringen om op andere wijze om te gaan met energie en koolstofdioxide-uitstoting. Het rapport benadrukt de toegenomen groene investeringen, dat een belangrijke bron van inkomsten en banen kan zijn en predikt de zogenaamde ‘Green New Deal’.
Ook op nationaal niveau wijst de ‘Macro Economische Verkenning 2020’ van het Centraal Plan Bureau van september 2019 op een terugvallende groei in 2019 en 2020. De krapte op de arbeidsmarkt is een nationaal knelpunt in de groei, maar er zijn vooral internationale risico’s voor de Nederlandse en Europese economie. De rapportage vermeldt: Brexit, de verhouding tussen VS en China en de zorgen over de Italiaanse overheidsfinanciën. Op de lange termijn zijn de vergrijzing van Nederland en verduurzaming met name uitdagingen waarop het kabinet wil inzetten.
Gevolgen voor handelscontracten
Voornoemde ontwikkelingen kunnen gevolgen hebben voor lopende en nieuwe contracten bij internationaal opererende ondernemingen (import en export). Het is verstandig om hiermee rekening te houden. Zonder de intentie om volledig te zijn sommen wij wat potentiële risico’s op.
De op handen zijnde Brexit leidt op zichzelf tot risico op hoger kostenniveau, langere leveringstijden en zelfs continuïteitsissues. Transport en douane/export zal waarschijnlijk meer tijd en kosten meebrengen door extra handling en investering in IT-systemen. Britse werknemers en EU-werknemers zullen waarschijnlijk moeilijker kunnen werken op elkaars territoir, althans dit brengt in ieder geval extra kosten met zich mee. De Brexit kan de continuïteit van Britse bedrijven en bedrijven die afhankelijk zijn van handel met Groot-Brittannië in gevaar brengen.
Handelsoorlogen herbergen ook het risico tot hoger kostenniveau en langere leveringstijden en zelfs continuïteitsissues, vooral in de handel met de Verenigde Staten en China. In de huidige situatie moet ook rekening worden gehouden met verdere escalatie ten koste van de vrije wereldhandel, zoals mogelijke plotseling verhoogde export sancties cq. heffingen.
Een dip in economische groei en/of zelfs eventuele recessie zal leiden tot lagere volumes in verkoop en inkoop met continuïteitsissues. Eventuele geschillen worden dan minder snel in de business opgelost en leidt tot verhoogd risico op juridische procedures.
De verduurzamingsfocus zal op termijn kunnen leiden tot extra belasting van koolstofdioxide-uitstoting in proces en/of stimulering vanuit overheidswege van verduurzaming. Het is verstandig om tijdig in de bedrijfsvoering en handelscontracten met handelspartners hierop voor te sorteren.
Aanbeveling om handelscontracten te checken
Met het oog op voornoemde ontwikkelingen is het geraden om handelscontracten proactief aan een sanity check te onderwerpen. Denk hierbij onder meer aan: in kaart brengen van wie tarieven en belastingen draagt (en hardheidsclausules daaromtrent), flexibiliteit rondom het upscalen en downscalen van volumes, ruimte om te (her) onderhandelen over prijs, bufferstock verplichtingen bij critical suppliers, goede duur-/opzegbepaling met voldoende flexibiliteit om snel in te springen op wijzigende omstandigheden, rechts- en forumkeuze, en force majeure-bepaling. Als onvoldoende flexibiliteit is ingebouwd kunnen de ontwikkelingen in onvoorziene escalatie van de handelsrelatie(s) ontaarden.
Heeft u nog vragen naar aanleiding van dit artikel, neem dan contact op met Martine de Koning.
