Kunnen een last onder bestuursdwang op grond van de Opiumwet en een boete op grond van de Huisvestingswet 2014 nagenoeg gelijktijdig worden opgelegd naar aanleiding van een aangetroffen hennepkwekerij in een woning? De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: ‘Afdeling’) oordeelde in een uitspraak van 3 april 2019 dat er geen sprake is van ongeoorloofde cumulatie van sancties.
Casus
In een woning in Utrecht wordt door toezichthouders van de gemeente een hennepkwekerij aangetroffen. Er wordt geconstateerd dat de woning niet wordt bewoond en grotendeels niet geschikt is om te bewonen. De burgemeester sluit vanwege de aanwezigheid van de hennepkwekerij de woning op grond van artikel 13b Opiumwet. Twee weken later legt het college van burgemeester en wethouders (hierna: ‘college’) op grond van de Huisvestingswet 2014 een boete van 7500 euro op wegens het zonder vergunning onttrekken van een woning aan de bestemming tot bewoning.
De eigenaar van de woning, appellant in de hoger beroepsprocedure, voert aan dat de sancties niet nagenoeg gelijktijdig opgelegd mochten worden, omdat de uitwerking van die sancties zou botsen. Volgens appellant willen de burgemeester en het college een woning doen toekomen aan de gemeentelijke woningvoorraad, of minstens daartoe beschikbaar hebben, terwijl de sluiting er juist toe leidt dat de woning een jaar niet beschikbaar is. Ook stelt hij dat hem geen verwijt te maken valt ten aanzien van de onttrekking van de woning aan de bestemming tot bewoning. Hij beroept zich daarbij op een uitspraak van de strafrechter waarin hij is vrijgesproken voor de betrokkenheid bij de hennepteelt, omdat het beheer en de inspecties van de woning werden gedaan door zijn zoon.
Oordeel Afdeling
Cumulatie van sancties
De Afdeling stelt voorop dat een bestuurlijke boete vanwege een overtreding van de Huisvestingswet een bestraffende sanctie is. Daarmee verschilt deze sanctie van een sluiting van de woning op grond van artikel 13b Opiumwet, hetgeen een herstelsanctie is. Beide sancties hebben een ander doel: de bestuurlijke boete dient ter bestraffing van het onttrekken van een woning aan de woningvoorraad zonder vergunning. Het doel dat de burgemeester wilde bereiken met de sluiting was het voorkomen dat de woning nog langer zou worden gebruikt ten behoeve van het drugscircuit. Blijkens de totstandkomingsgeschiedenis van de Algemene wet bestuursrecht is cumulatie van een bestraffende sanctie met een herstelsanctie in beginsel toegestaan omdat het doel en strekking van deze sancties verschillen. Volgens de Afdeling botsen de sancties dan ook niet.
Verwijtbaarheid
Hoewel opzet of schuld geen bestanddeel is van de overtreden verbodsbepalingen mag er geen boete worden opgelegd indien verwijtbaarheid volledig ontbreekt, dus wanneer geheel geen schuld aanwezig is. Deze situatie doet zich in deze zaak volgens de Afdeling niet voor. De Afdeling overweegt hierover dat een eigenaar in beginsel verantwoordelijk is voor hetgeen zich in zijn woning afspeelt. De eigenaar is weliswaar vrijgesproken door de strafrechter, dit betekent echter niet zonder meer dat hem geen enkel verwijt kan worden gemaakt dat de woning aan de bestemming tot bewoning is onttrokken. De Afdeling acht van belang dat er in 2015 in een andere woning van de appellant ook een hennepkwekerij is aangetroffen. Hierbij was zijn zoon eveneens betrokken. Appellant was dus een gewaarschuwd man. Door de woning te laten beheren door zijn zoon heeft hij volgens de Afdeling een risico genomen dat voor zijn rekening komt.
Wilt u meer weten over dit onderwerp? Neem dan contact op met Anita van den Berg via Anita.van.den.Berg@kvdl.com