H&M en Decathlon passen hun duurzaamheidclaims aan na onderzoek Autoriteit Consument & Markt

Inleiding

In ons artikel van 3 mei 2021 schreven wij dat de Nederlandse Autoriteit Consument en Markt (ACM) aankondigde onderzoek te zullen gaan doen naar misleidende duurzaamheidsclaims in de sectoren energie, zuivel en kleding. De ACM stuurde brieven naar ruim 170 bedrijven in deze drie sectoren met het verzoek hun duurzaamheidsclaims in al hun “communicatiekanalen” (zowel online als offline) te controleren op juistheid en in lijn te brengen met de Leidraad Duurzaamheidsclaims. In deze Leidraad heeft de ACM vijf vuistregels opgenomen om bedrijven te helpen voorkomen dat hun duurzaamheidsclaims onduidelijk, onjuist of misleidend zijn voor consumenten.

Op 4 november 2021 kondigde de ACM aan dat zij vervolgonderzoeken ging starten naar zes kledingbedrijven waar de ACM de meeste misleidende duurzaamheidsclaims heeft gesignaleerd. Twee van die bedrijven waren H&M en Decathlon. Naar aanleiding van de onderzoeken van de ACM hebben H&M en Decathlon - kortgezegd - toegezegd hun duurzaamheidsclaims aan te passen of niet meer te gebruiken en de consument duidelijker te informeren om zo het risico op misleiding over duurzaamheid te voorkomen. Daarnaast zetten H&M en Decathlon nieuwe compliance programma’s op, zullen zij audits uitvoeren om de implementatie van hun toezeggingen te controleren en zullen zij donaties doen aan goede doelen. Op basis van deze toezeggingen heeft de ACM besloten geen boetes op te leggen. Dit volgt uit het Toezeggingsbesluit Decathlon en het Toezeggingsbesluit H&M die de ACM op 13 september 2022 heeft gepubliceerd. In de onderstaande paragrafen zullen wij dit in meer detail toelichten.

Bezwaren ACM duurzaamheidsclaims H&M en Decathlon

ACM’s belangrijkste bevindingen in het onderzoek naar de handelspraktijk van H&M waren:

• H&M gebruikt de duurzaamheidsclaims “Conscious” en “Conscious Choice”, waarbij zonder toelichting niet duidelijk is wat dit betekent.
• H&M verstrekt informatie over duurzaamheidsinspanningen bij de “productachtergrond” van individuele producten, ongeacht of deze uit “duurzamere” materialen bestaan of niet, waardoor ten onrechte de indruk kan ontstaan dat deze producten duurzaamheidsvoordelen hebben.
• H&M legt de nadruk op intenties voor het gebruik van duurzamere materialen, zonder duidelijk te maken wat de huidige stand van zaken daaromtrent is. Hierdoor kan een te rooskleurig beeld ontstaan.
• H&M wekt de indruk dat al het katoen die H&M in Nederland gebruikt “duurzaam” is. Het grootste deel van H&M’s katoen is aangekocht via het Better Cotton Initiative (BIC). Bij dit soort katoen is echter niet traceerbaar of het daadwerkelijk Better Cotton vezels bevat, waardoor niet met zekerheid kan worden gesteld dat sprake is van duurzaam katoen.

ACM’s belangrijkste bevindingen in het onderzoek naar de handelspraktijk van Decathlon waren:

• Decathlon gebruikt de term “Ecodesign” zonder direct bij de claim het specifieke duurzaamheidsvoordeel van het product toe te lichten.
• Decathlon hanteert een duurzaamheidsfilter “Ecodesign” waarvan de uitleg vaag en onduidelijk is. De criteria voor de producten van “Ecodesign” zijn niet duidelijk.
• Decathlon gebruikt het “Environmental labelling systeem” waarbij zij “Ecodesign” producten een score geeft tussen de A en E. De scores en de werking van het Environmental labelling systeem worden niet of summier toegelicht door Decathlon.

Wat hebben H&M en Decathlon toegezegd te veranderen?

ACM stelde H&M en Decathlon per brief op de hoogte van het onderzoek en vroeg bedrijven te reageren op het feitencomplex dat ACM tijdens het onderzoek vaststelde. In dat kader hebben H&M en Decathlon een formele aanvraag ingediend tot het bindend verklaren van een toezegging bij de ACM (waardoor de bevoegdheid van ACM om een boete/last onder dwangsom op te leggen vervalt).

Uit het Toezeggingsbesluit H&M blijkt dat H&M erkent dat de informatievoorziening over duurzaamheid op haar website duidelijker en vollediger had gemoeten. De belangrijkste wijzigingen die H&M heeft toegezegd te implementeren zijn het (voorlopig) verwijderen van verwijzingen naar het label “Conscious”/ “Conscious Choice” en het verwijderen van informatie over duurzaamheidsaspiraties/- inspanningen uit het kopje productachtergrond. Als H&M weer gebruik gaat maken van het label “Conscious”, zal zij dat in aangepaste vorm doen en in overeenstemming met de wet- en regelgeving. Verder heeft H&M toegezegd de huidige teksten in de productachtergrond over de gebruikte (conventionele) materialen aan te passen. Ook zal H&M de informatie over de samenstelling van producten verduidelijken, door onder andere aan te geven welk deel van het gebruikte materiaal een duurzamere variant betreft. Verder heeft H&M toegezegd een compliance protocol in te richten ten behoeve van de implementatie van de toezeggingen en zal H&M drie keer aan de ACM rapporteren (mede middels een externe partij) over de voortgang van de toezeggingen. Tot slot heeft H&M beloofd een bedrag van EUR 500.000 te zullen doneren aan een non-profit organisatie die actief is op het gebied van duurzaamheid.

Uit het Toezeggingsbesluit Decathlon blijkt dat Decathlon eveneens erkent dat zij duidelijkere informatie op haar website had moeten gebruiken. Decathlon zegt toe alle duurzaamheidsclaims tijdelijk van haar website te verwijderen. Daarnaast heeft Decathlon toegezegd dat zij het Ecodesign label (mogelijk) gaat vervangen of uitbreiden door verschillende labels en filters met een specifiek duurzaamheidsvoordeel en deze duurzaamheidsfilters gaat toelichten aan de hand van concrete criteria. Verder zal Decathlon op de productpagina onder het kopje Ecodesign een nadere toelichting geven op de duurzaamheidsvoordelen over de gebruikte duurzame materialen/technologieën. Decathlon zal ook een link op de website opnemen naar de informatiepagina over Ecodesign. Op deze pagina staan een uitgebreide toelichting en video’s over de voordelen van Ecodesign. Verder zal Decathlon een compliance programma opzetten en zal zij interne en externe audits uit laten voeren met betrekking tot haar toezeggingen. Tot slot heeft Decathlon toegezegd een bedrag van EUR 400.000 te doneren aan initiatieven die een positieve bijdrage leveren aan het verspreiden van kennis, transparantie en professionalisering op het gebied van eco-conceptie en duurzaamheid met betrekking tot textielproducten in de Nederlandse markt.

ACM besluit toezeggingen van H&M en Decathlon bindend te verklaren; bevoegdheid van ACM vervalt om ingestelde onderzoeken voort te zetten en boetes op te leggen

Op basis van artikel 12h van de Instellingswet kan de ACM het besluit nemen een toezeggingsaanvraag van een marktorganisatie bindend te verklaren. Hierdoor vervalt de bevoegdheid van de ACM tot het opleggen van een bestuurlijke boete of een last onder dwangsom aan die marktorganisatie voor de betreffende gedragingen. Om te beoordelen of het bindend verklaren van een toezegging doelmatiger is dan het opleggen van een bestuurlijke boete of een last onder dwangsom, kijkt de ACM onder meer naar de fase waarin een onderzoek naar een vermoedelijke overtreding zich bevindt en de aard van de overtreding. Daarnaast dient in de aanvraag aannemelijk te worden gemaakt dat de aanvrager het besluit op controleerbare wijze zal naleven en dat door het toezeggingsbesluit in overeenstemming zal worden gehandeld met het wettelijk voorschrift of verbod waarvoor de toezegging wordt gedaan.

ACM heeft geoordeeld dat het bindend verklaren van de toezeggingen van H&M en Decathlon doelmatig is. Hierbij heeft de ACM in aanmerking genomen dat:

• met de toezeggingen langdurige sanctieprocedures worden voorkomen;
• de duurzaamheidsclaims van partijen met de toezeggingen zo snel mogelijk in lijn zullen zijn en blijven met de wet- en regelgeving;
• partijen compensatie bieden voor de maatschappelijke schade;
• publicatie van de toezeggingsbesluiten op kortere termijn kan plaatsvinden dan publicatie van eventuele sanctiebesluiten; en
• met de publicatie van de toezeggingsbesluiten een breed effect wordt beoogd met betrekking tot het verbeteren van duurzaamheidsclaims in de hele kledingsector.

De ACM heeft besloten om de toezeggingen van H&M en Decathlon bindend te verklaren, waardoor de bevoegdheid van de ACM vervalt om de ingestelde onderzoeken naar de duurzaamheidsclaims van H&M en Decathlon verder voort te zetten. H&M en Decathlon zullen echter nog wel waakzaam moeten blijven. Indien de ACM namelijk merkt dat de toezeggingen niet worden nageleefd, kan de ACM alsnog een boete opleggen.

Wilt u meer weten over dit onderwerp? Neem dan contact op met Renske Sinke.