Wet arbeidsmarkt in balans aangenomen door de Eerste Kamer

Zojuist is de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) met een nipte meerderheid aangenomen door de Eerste Kamer. De nieuwe wet die ingaat op 1 januari 2020 heeft tot doel om de verschillen tussen tijdelijke en vaste arbeidsovereenkomsten te verkleinen. Maatregelen zijn onder meer het duurder maken van payrolling en een versoepeling van het ontslagrecht. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste wijzigingen.

• In aanvulling op de al bestaande ontslaggronden komt er een nieuwe ontslaggrond; de zogenaamde cumulatiegrond. Nu is ontslag alleen mogelijk wanneer volledig aan één van de acht ontslaggronden wordt voldaan. De cumulatiegrond geeft de rechter de mogelijkheid om meerdere redenen voor ontslag te combineren. De cumulatiegrond kan niet worden gebruikt bij een ontslag om bedrijfseconomische redenen of bij langdurige arbeidsongeschiktheid.
• De keerzijde hiervan is dat de rechter bij een ontslag op de cumulatiegrond, bovenop de transitievergoeding (en eventuele billijke vergoeding) een extra vergoeding aan de werknemer kan toekennen van maximaal 50% van de transitievergoeding.

• Op grond van de WAB krijgen werknemers vanaf de eerste dag van hun dienstverband (ook tijdens de proeftijd) al recht op een transitievergoeding. Nu heeft een werknemer pas recht op een transitievergoeding als hij minimaal twee jaar in dienst is geweest.
• De opbouw van de transitievergoeding wordt verlaagd bij lange dienstverbanden. Iedere werknemer bouwt straks 1/3 maandsalaris per jaar op. Nu is die opbouw vanaf 10 jaar dienstverband ½ maandsalaris per jaar.

• Voor werkgevers vallen de WW-premies straks lager uit wanneer een werknemer een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt aangeboden in plaats van een tijdelijke arbeidsovereenkomst.

• De huidige ketenregeling van maximaal drie tijdelijke arbeidsovereenkomsten in twee jaar zal worden verruimd naar maximaal drie tijdelijke arbeidsovereenkomsten in drie jaar.
• De huidige regel dat de keten wordt onderbroken na een periode van meer dan zes maanden blijft ongewijzigd.
• Wel wordt de mogelijkheid geboden om bij cao die termijn te beperken tot drie maanden. Dit is slechts mogelijk indien sprake is van terugkerend tijdelijk werk dat maximaal negen maanden per jaar kan worden gedaan (denk hierbij aan seizoensarbeid).

• Payroll werknemers zullen qua arbeidsvoorwaarden ten minste gelijk moeten worden behandeld als werknemers die in dienst zijn bij de opdrachtgever.
• De definitie van de uitzendovereenkomst wordt niet gewijzigd.
• Payrollwerknemers krijgen recht op een adequate pensioenregeling. Tijdens de behandeling in de Eerste Kamer vorige week heeft de minister wel toegezegd deze maatregel uit te zullen stellen tot 1 januari 2021.

• Bij een oproepovereenkomst moet de werkgever de oproepkracht ten minste vier dagen van te voren oproepen. Doet hij dit niet tijdig dan hoeft de oproepkracht geen gehoor te geven aan de oproep.
• Roept de werkgever wel tijdig op maar trekt hij de oproep binnen deze vier dagen weer in, dan behoudt de oproepkracht het recht op loon over de periode waarvoor hij was opgeroepen.
• De termijn van vier dagen kan bij cao worden verkort tot één dag.
• De werkgever wordt verplicht na een jaar een arbeidsovereenkomst aan te bieden voor het aantal uur dat de oproepkracht het jaar daarvoor gemiddeld heeft gewerkt.

Vandaag zijn ook verschillende moties aangenomen door de Eerste Kamer:

• Een motie van de SGP brengt mee dat de regering bij gelegenheid van een volgend wetsvoorstel zal vastleggen dat de f-grond (ontslag als gevolg van werkweigering in verband met gewetensbezwaren) geen onderdeel kan zijn van de cumulatiegrond.
• De angst bestaat dat er een verschuiving zal plaatsvinden van payrollcontracten naar zzp- en uitzendcontracten (het waterbedeffect). De regering is verzocht om nog voor de zomer te komen met de uitwerking van voorstellen voor nieuw zzp-beleid en maatregelen gericht op het tegengaan van schijnzelfstandigheid.

De WAB treedt in werking per 1 januari 2020.

Wilt u meer weten of heeft u vragen over de WAB neem dan contact op met Marieke Opdam.