ChatGPT is een fascinerende tool die een breed scala aan vragen kan beantwoorden en taken kan uitvoeren. Van het genereren van tekst tot het assisteren bij onderzoek, de mogelijkheden lijken bijna eindeloos. Maar de waarde van ChatGPT is niet voor elke taak gelijk; het hangt sterk af van de aard van de vragen die je stelt en de rol die de tool speelt in je werkproces. Als je overweegt om ChatGPT in te zetten, is het belangrijk om drie cruciale aspecten te overwegen: de kwaliteit van de output, de mate waarin het je proces versnelt, en de potentiële risico's die aan het gebruik van de tool verbonden zijn.
De kwaliteit van de output die ChatGPT genereert, is een belangrijke aspect. ChatGPT analyseert een enorme hoeveelheid tekst om antwoorden te genereren. Het is belangrijk om je te realiseren dat ChatGPT niet op zoek gaat naar specifieke bronnen om tot een antwoord te komen, maar enkel kijkt naar bestaande teksten die lijken op een goed antwoord. Als het antwoord op de vraag niet besloten ligt in de algemene bronnen (of in de vraag zelf), zal ChatGPT een uitkomst verzinnen welke oppervlakkig gezien lijkt op een goed antwoord. Hierbij redeneert de tool niet, maar gebruikt het statistische methoden. Je krijgt dan soms een antwoord wat er oppervlakkig gezien goed uitziet, maar dat niet klopt. De kwaliteit van de output is dus sterk afhankelijk van de taak en de vraag die je voorlegt. Voor sommige taken is de kwaliteit van de output van ChatGPT toereikend, of zelfs goed. Maar in andere gevallen is het risico op ernstige fouten te groot.
Het tweede aspect is snelheid. De snelheid waarmee ChatGPT werkt is erg aantrekkelijk, want met de tool kan je binnen enkele seconden een uitgebreide tekst genereren. Maar snelheid mag niet verward worden met efficiëntie. De echte tijdwinst die je behaalt door het gebruik van ChatGPT hangt sterk af van het doel waarvoor je de tool inzet. Als je bijvoorbeeld ChatGPT gebruikt om een eerste versie van een complex contract op te stellen, zal je nog veel tijd moeten besteden aan het zorgvuldig controleren van alle details. In zo'n geval is de tijdwinst waarschijnlijk beperkt. Aan de andere kant, als je de tool gebruikt om alle feiten of data uit een dagvaarding op een rijtje te zetten, is het veel eenvoudiger om het resultaat te controleren. In dergelijke gevallen kan het gebruik van ChatGPT misschien wel een aanzienlijke tijdsbesparing opleveren.
Het laatste aspect dat altijd meeweegt is het risico dat het gebruik van ChatGPT met zich meebrengt. Ten eerste is er het risico van gegevenslekken. Er zijn gevallen bekend waarbij ingevoerde gegevens bij andere gebruikers terecht zijn gekomen. Hoewel er stappen worden ondernomen om de privacy en beveiliging te verbeteren, blijft dit een aandachtspunt. Ten tweede is er het risico van onjuiste resultaten. Zoals eerder besproken, kan de tool antwoorden genereren die plausibel klinken maar niet noodzakelijkerwijs correct zijn. Bij het inzetten van ChatGPT is het daarom van belang om goed in te schatten of het risico van een onjuist resultaat acceptabel is voor de taak die je voor ogen hebt.
In de praktijk kan een afweging op basis van bovenstaande aspecten je helpen om te bepalen of en waar je ChatGPT zinvol in kan zetten. Bij bijvoorbeeld het adviseren over een overname zijn de risico's en de kwaliteitsstandaarden zeer hoog. In zo'n geval is de tool wellicht handig voor een eerste concept, maar is een uitgebreide controle daarna echt nodig. De tijdswinst is dan beperkt, en bovendien is het risico dat er iets gelekt wordt over de overname waarschijnlijk onaanvaardbaar. Wanneer we kijken naar een taak als het samenvatten van een publiek beschikbare rechterlijke uitspraak voor een jurisprudentielunch zijn de risico's aanzienlijk lager. Omdat het gewenste antwoord (de samenvatting) besloten ligt in de vraag (de uitspraak die voorgelegd wordt), is het bovendien goed mogelijk dat ChatGPT een kwalitatief goed antwoord geeft, binnen een minuut. In dit geval kan ChatGPT een waardevolle tijdsbesparing opleveren.
