Staatshervorming van de Nederlandse Antillen
Per 10 oktober 2010 zijn de Nederlandse Antillen, voorheen een land binnen het Koninkrijk der Nederlanden, opgehouden te bestaan als land. Daardoor zijn de eilanden Curaçao en Sint Maarten autonome staten binnen het Koninkrijk der Nederlanden geworden, ieder met zijn eigen nationale regering. Bonaire, Sint Eustatius en Saba (de “BES-eilanden”) zijn een speciaal openbaar lichaam van Nederland geworden.
Voor deze hervorming zijn niet alleen belangrijke veranderingen in de toepasselijke wetgeving vereist, maar ook het aannemen van nieuwe wetten. Hieronder beschrijven wij uitvoeriger wat de implicaties zijn in verband met (i) de BES-eilanden en (ii) Curaçao en Sint Maarten.
Toepasselijke wetten van de BES-eilanden
Overeengekomen is dat in principe de voormalige wetten van de Nederlandse Antillen van kracht zullen blijven op de BES-eilanden, tenzij dit politiek ongewenste gevolgen zou hebben of indien het onmogelijk of ongepast zou zijn om dergelijke wetten na de staatshervorming uit te voeren. De voormalige wetten van de Nederlandse Antillen die van kracht zullen blijven worden genoemd in de Invoeringswet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Een belangrijk voorbeeld is dat het voor de voormalige Antillen geldende Burgerlijk Wetboek van kracht blijft (inclusief ondernemingsrechtelijke aangelegenheden zoals corporate governance, beschikbare entiteiten en rechten van partners/aandeelhouders). Nederlandse wetten zijn enkel van toepassing op de BES-eilanden indien zo'n Nederlandse wet uitdrukkelijk bepaalt dat deze op de BES-eilanden van toepassing is. De noodzakelijke wijzigingen worden doorgevoerd via de Aanpassingswetten openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Daarmee zijn binnen het Nederlandse staatsbestel verschillende rechtsregimes van kracht. Bij het zakendoen op één van de BES-eilanden dient hiermee rekening te worden gehouden. Het is de bedoeling dat deze voormalige wetten van de Nederlandse Antillen gaandeweg door Nederlandse wetgeving worden vervangen. De verwachting is echter dat dan wel specifiek rekening zal worden gehouden met typische omstandigheden, zoals de relatieve kleinschaligheid van de BES-eilanden en de sociale en economische positie van de BES-eilanden. De voormalige wetten van de Nederlandse Antillen die van kracht zullen blijven, zullen onder het gezag van de Nederlandse regering worden uitgevoerd. Als een algemene regel van overgangsrecht worden besluiten door de voormalige regering van de Nederlandse Antillen die zijn gebaseerd op de wetten van de Nederlandse Antillen als gelijkwaardig beschouwd aan de besluiten van Nederlandse overheidsinstanties, met dien verstande dat het gezag om besluiten te nemen over de desbetreffende zaak nu wordt overgedragen aan Nederlandse overheidsinstanties. Dit is met name relevant voor de geldigheid van vergunningen en goedkeuringen die zijn verstrekt door de voormalige regering. Samenvattend geldt voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba het volgende:- de voormalige wetten van de Nederlandse Antillen die van kracht zullen blijven, dienen gewijzigd te worden om de nieuwe staatsrechtelijke positie van de BES-eilanden binnen Nederland weer te geven. Zoals gezegd is het uitgangspunt hier om wijzingen ten opzichte van de inhoud van deze voormalige wetten van de Nederlandse Antillen tot een minimum te beperken;
- wijzigingen van bestaande Nederlandse wetgeving die nodig zijn vanwege de staatshervorming dan wel gewenst worden geacht vanuit politiek oogpunt zullen worden geïmplementeerd.