Software Patents in Real Life: the Right to an Electronic Program Guide

Rechtbank Den Haag 19 december 2012, zaaknummer 412028 Ondanks dat het Europese Octrooiregister barst van de octrooien voor software-gerelateerde uitvindingen, zien we –in tegenstelling tot bijvoorbeeld de VS– hierover in Nederland geen rechtszaken. Daarin kwam verandering door de recente uitspraak van de Rechtbank Den Haag over een octrooi op een elektronische programmagids (EPG).

Rovi versus Ziggo

In deze zaak ageerde het Amerikaanse Rovi als licentienemer, samen met de octrooihouder, tegen de EPG-app die kabelaar Ziggo op de markt brengt voor iPhone en iPad. Met deze app kunnen haar klanten online programma-informatie inzien. Rovi beriep zich op een octrooi op EPG’s die geïnstalleerd zijn op een computer en informatie ophalen via het internet (wat bij een EPG tamelijk voor de hand ligt). Het octrooi in kwestie had niet betrekking op een specifiek apparaat (zoals een mobiele telefoon). Rovi had in een eerdere procedure over een andere EPG dienst van Ziggo wel een beroep gedaan op een octrooi dat specifiek zag op televisietoestellen. Rovi trok toen echter aan het kortste eind en probeerde daarna kennelijk op basis van een ander octrooi Ziggo alsnog op de knieën te krijgen.

Softwareoctrooien in principe geen probleem

Het feit dat deze zaak niet ziet op een softwareoctrooi dat gerelateerd is aan een specifiek apparaat maakt dat de uitspraak raakt aan de discussie die al decennia lang woedt omtrent de principiële octrooieerbaarheid van software. Het Europese Octrooiverdrag sluit namelijk ‘software als zodanig’ uit van de octrooibare uitvindingen. De toets waaraan deze aanvragen worden onderworpen is redelijk complex en is heftig bediscussieerd. In feite komt het er op neer dat het Europese Octrooibureau sinds een aantal jaren een softwareoctrooi niet afwijst als de beschermingsomvang (de zogenaamde ‘conclusies’) op de juiste manier wordt geformuleerd en aansluiting wordt gezocht bij de technische uitwerking op de computer zelf. Voor de geïnteresseerden, zie hier het octrooi in kwestie met de bewuste formulering. Het is dus in principe mogelijk voor bijna alle software een octrooi te verkrijgen (zo lang deze nieuw en inventief is). Dit verklaart ook waarom er duizenden softwareoctrooien verleend zijn. De mogelijkheid software te octrooieren is echter pas in de loop der jaren ontstaan, maar, voor zover bekend, nooit bevestigd in de Nederlandse jurisprudentie (alle lidstaten mogen afzonderlijk over de geldigheid van Europese octrooien oordelen). De rechtbank heeft in deze zaak echter niet geoordeeld over de vraag of software op zichzelf octrooieerbaar is. Hierdoor is een kans gemist te bevestigen dat de visie van het Europese Octrooibureau op softwareoctrooien ook in Nederland standhoudt. Mogelijk dat men er in deze zaak vanuit ging dat deze visie gemeengoed is geworden. In ieder geval toont deze gang van zaken maar weer eens aan dat software gewoon voor een octrooi in aanmerking komt.

Inventiviteit

Dit neemt niet weg dat software (net als alle andere uitvindingen) nieuw en inventief moet zijn. Dit laatste betekent dat het voor de gemiddelde vakman niet voor de hand lag om op basis van de laatste stand van de techniek tot de bewuste uitvinding te komen. In casu vond Ziggo dat het octrooi waar Rovi zich op beriep hier niet aan voldeed. Ziggo stelde kort gezegd dat de software voortbouwt op bestaande browsersoftware en ten opzichte van die techniek niet inventief is. Het lag zo gezegd voor de hand dat voor een elektronische programmagids, zoals omschreven in het octrooi, aansluiting wordt gezocht bij bestaande browsertechnologie (let wel het octrooi was gebaseerd op de stand van 1996). De rechtbank volgt deze stelling onder verwijzing naar een Australische website met een TV-gids van voor het octrooi en vernietigde het octrooi waar Rovi zich op beriep.

Takeaway

Deze uitspraak maakt duidelijk dat het, net als bij andere uitvindingen, goed mogelijk is om een octrooi op software te krijgen en deze te handhaven. Dit neemt echter niet weg dat ook een softwareoctrooi gewoon inventief moet zijn. Of dit het geval is, zal steeds opnieuw moeten worden bekeken. Dit kan zeker de moeite waard zijn om uitvindingen op softwaregebied (en de bijbehorende investeringen) ten opzichte van concurrenten veilig te stellen.