Onze advocaten Tamilla, Emiel en Christien hebben in april 2019 een driedaags bezoek gebracht aan Rusland. Zij waren daar op uitnodiging van het Russische Institute for Law and Public Policy. Wij spraken Emiel over het bezoek aan de Russische hoofdstad en zijn ervaringen.
Kan je uitleggen waarom jullie zijn uitgenodigd?
Christien en Emiel zijn als vrijwilliger verbonden aan de focusgroep Rusland van Lawyers for Lawyers. Lawyers for Lawyers komt wereldwijd op voor advocaten die worden bedreigd en tegengewerkt in hun beroepsuitoefening. De focusgroep Rusland concentreert zich op het verzamelen van informatie over de situatie van advocaten in Rusland en komt waar nodig op voor individuele advocaten. Dit wordt bijvoorbeeld gedaan door brieven of artikelen te schrijven. Tegen die achtergrond heeft het Institute for Law and Public Policy (ILPP) in samenwerking met de Nederlandse ambassade in Moskou Lawyers for Lawyers gevraagd om een training te organiseren voor advocaten en maatschappelijke organisaties. Wij hebben Kennedy Van der Laan vervolgens bereid gevonden om deze reis te faciliteren door middel van een financiële bijdrage.
Wat was het doel van jullie bezoek aan Rusland?
De vrijheid van mensenrechtenadvocaten in Rusland staat al lange tijd onder druk. Toch zijn veel advocaten niet op de hoogte van de manieren waarop zij bij de Verenigde Naties hun problemen kunnen aankaarten, bijvoorbeeld via individuele klachtprocedures en de zogenaamde “Universal Periodic Review”. Lawyers for Lawyers heeft deze kennis in huis en is daarom gevraagd een tweedaagse training te geven en de bekendheid van de beschikbare mechanismen en organen te vergroten. Daarnaast hebben de deelnemers hun ervaringen met ons gedeeld. Dat heeft ons veel waardevolle informatie en nieuwe contacten opgeleverd, die we in de toekomst weer kunnen benutten om nieuwe (impactvolle) activiteiten te kunnen ontplooien.
Wat hebben jullie in die drie dagen allemaal gedaan?
De eerste dag was er een workshop georganiseerd waar ervaringen werden uitgewisseld over de toegang van advocaten tot hun cliënten in Russische gevangenissen. De dag erna hebben we de gehele dag sessies gegeven over de verschillende mechanismen en organen van de Verenigde Naties. Deze training is de derde dag afgesloten met een moot court voor de deelnemers, waar de opgedane kennis direct in de praktijk kon worden toegepast. Daarnaast was er natuurlijk ook ruimte voor ontspanning, waarbij mij vooral het uitzonderlijk goede (en verse) eten is bijgebleven. En natuurlijk het vloeiend Russisch van Tamilla, dat onder meer heel goed van pas kwam bij interviews met Russische advocaten.
Welke ervaring is jou het meest bijgebleven?
Advocaten worden in Rusland op allerlei manieren tegengewerkt en het beroep is niet zonder risico’s. Toch hebben we tijdens ons bezoek gemerkt dat de deelnemers strijdlustig blijven en verandering blijven nastreven. Die verbeteringen zijn ook zichtbaar. Zo is er sinds kort een ombudsman in Rusland, die ook volgens de deelnemers reële impact heeft. Tegelijkertijd is er ook een zekere mate van realisme. Ze weten dat ze gemonitord worden en daar proberen ze rekening mee te houden. Zo staat er standaard een cipier bij de gesprekken tussen een advocaat en zijn cliënt. Een deelnemer vertelde ook over een (vertrouwelijk) gesprek met zijn cliënt in een kamer. Tijdens het gesprek voelde hij onder de tafel. Daar bleek opnameapparatuur verstopt te zijn. Dergelijke praktijken zijn aan de orde van de dag in Rusland.
Hoe is jullie training ontvangen?
Gedurende de training merkten we dat er veel interactie en interesse was. Binnen een week kwam de feedback terug: de deelnemers waren heel erg positief over onze training. Olga Podoplelova, advocaat bij het ILPP en één van onze contactpersonen daar, heeft ook nog een mooi interview gegeven over ons bezoek aan Rusland. Zij liet weten: “The training was extremely intensive, and the Lawyers for Lawyers representatives did an outstanding job covering all the specific practical questions of working with the UN”. Een mooi compliment.
En nu?
Nu is het aan de deelnemers om gebruik te maken van de mechanismen en organen van de Verenigde Naties. Omdat de training erg goed is ontvangen, zullen we kijken of andere focusgroepen wellicht ook soortgelijke projecten kunnen gaan ontwikkelen voor advocaten in andere landen. Wij zullen ons binnen de focusgroep Rusland voor Lawyers for Lawyers in blijven zetten. Daar kunnen we de contacten die we nu in Moskou hebben heel goed voor gebruiken. Binnen Kennedy Van der Laan zijn er meerdere advocaten vrijwilliger bij Lawyers for Lawyers. Zo zet Renske zich in voor de focusgroep Zuid-Amerika. Daar zullen we ook in de toekomst op blijven inzetten.