Hoe stimuleer je werknemers milieubewuste keuzes te maken?

De aandacht voor duurzaamheid neemt onder werknemer steeds meer toe. Zo blijkt uit de Klimaat enquête 2022-2023 van de European Investment Bank bijvoorbeeld dat voor werknemers klimaatoverwegingen steeds belangrijker zijn bij het kiezen van een werkgever. Zo vindt 55% van de Nederlandse bevolking het belangrijk dat een toekomstige werkgever prioriteit geeft aan duurzaamheid. Bij jonge werknemers blijken deze cijfers nog hoger te liggen.

Werkgevers spelen steeds meer op deze “vraag” in bij invulling van de arbeidsvoorwaarden. Door hierbij milieubewuste keuzes te maken worden werkgevers aantrekkelijker voor de “green-minded” werknemer en verkleinen ze bovendien de voetafdruk van hun onderneming. Er zijn op de markt dan ook al verschillende initiatieven ontplooid om ‘groene’ arbeidsvoorwaarden te stimuleren, zoals ‘Trappers’ en de ‘Groene arbeidsovereenkomst’.

Aan wat voor arbeidsvoorwaarden kun je denken? Hieronder volgen enkele voorbeelden, mede geïnspireerd op de initiatieven zoals hierboven genoemd.

• Het stimuleren van duurzaam vervoer in het woon-werkverkeer. Hierbij kan gedacht worden aan het verhogen van de reiskostenvergoeding als gereisd wordt met het openbaar vervoer. Daarnaast kun je als werkgever een (elektrische) fietsregeling aanbieden. En wanneer een auto écht noodzakelijk is, kan de elektrische lease auto of carpoolen (ook goed voor de onderlinge band van werknemers) een uitkomst bieden. Verder biedt het aanbieden van flexibele werktijden werknemers de mogelijkheid om buiten de spits te reizen, wat een lagere milieubelasting meebrengt. En het vergoeden van verhuiskosten wanneer een werknemer dichterbij het werk gaat wonen zal op de lange termijn ook kunnen bijdragen aan minder woon-werkverkeer
  
• Privéreizen met OV kaart mogelijk maken. Als werknemers ook privé gebruik kunnen maken van hun zakelijke OV abonnement, zullen werknemers ook in hun privé tijd sneller geneigd zijn de trein te pakken in plaats van de auto.
  
• Een duurzaam alternatief voor het kerstpakket. Bijvoorbeeld door werknemers de mogelijkheid te geven om het bedrag voor het kerstgeschenk aan een groen goed doel te besteden. Een werkgever zou zelfs kunnen overwegen om het bedrag in dat geval te verdubbelen. Wat in de praktijk ook gebeurt is dat werknemers een tegoedbon krijgen die uit te geven is bij lokale duurzame ondernemers.
• Het ‘belonen’ van de keuze voor een duurzame vakantie. Denk daarbij aan het toekennen van extra vakantiedagen als werknemers met een duurzaam vervoersmiddel, zoals de trein, de fiets of de elektrische auto op vakantie gaan. Op deze manier wordt reizen met het vliegtuig ontmoedigd en worden werknemers gecompenseerd voor de langere reistijd die zij hebben wanneer zij er voor kiezen om met een groener vervoersmiddel op vakantie te gaan. Een alternatief is het verhogen van het vakantiegeld wanneer werknemers met een groener vervoersmiddel op vakantie gaan.
• Een duurzame telefoon- en laptopregeling. In de praktijk zien we vaak dat werknemers al na twee jaar een nieuwe telefoon of laptop uit mogen zoeken. Deze termijn kan verruimd worden naar bijvoorbeeld vier jaar (tenzij het toestel eerder kapot gaat). Of denk aan het aanbieden van een ‘refurbished’ telefoon of laptop of een korting op het volgende apparaat wanneer het oude apparaat wordt ingeleverd voor recycling. Op deze manier wordt overconsumptie tegengegaan.
• Een “groen” thuiswerkbeleid. Het stimuleren (door middel van een thuiswerkvergoeding) en faciliteren (door middel van een goede thuiswerk uitrusting) van thuiswerken zorgt voor een vermindering van de reisbeweging, wat een positieve invloed heeft op de CO2 uitstoot. Een circulair thuiswerkbeleid kan ook een bijdrage leveren: faciliteer bijvoorbeeld bureaus en bureaustoelen van gerecycled materiaal. Ook kun je thuiswerkmateriaal in bruikleen geven, zodat dit hergebruikt kan worden wanneer een werknemer de spullen niet meer nodig heeft.
• De keuze voor een groen pensioenfonds dat investeert in bijvoorbeeld duurzame energieprojecten in plaats van in de fossiele industrie.
• Het financieel ondersteunen van je werknemers bij het verduurzamen van hun huis. Hierbij kan gedacht worden aan een eenmalige bijdrage voor werknemers die zonnepanelen willen installeren of hun huis goed willen laten isoleren.
• Je werknemers de mogelijkheid bieden om een deel van de jaarlijkse arbeidsduur (tijdens werktijd) te besteden aan ‘groene’ MVO activiteiten.

Het introduceren van groene arbeidsvoorwaarden levert vaak geen problemen op. Deze voorwaarden bestaan namelijk vaak uit een “extraatje” voor de werknemer als de werknemer een duurzame keuze maakt. Anders ligt dat bij het afschaffen of wijzigen van niet groene arbeidsvoorwaarden (bijvoorbeeld het verminderen van het aantal leaseauto’s in kader van verduurzaming). Dat kan weerstand bij de werknemers oproepen. Of niet groene arbeidsvoorwaarden zomaar eenzijdig gewijzigd of afgeschaft mogen worden, is sterk afhankelijk van de omstandigheden van het geval en moet per situatie beoordeeld worden.

Wil je als werkgever groene arbeidsvoorwaarden introduceren? Of wil je weten of een niet groene arbeidsvoorwaarde eenzijdig gewijzigd of afgeschaft kan worden? Heb je vragen over de praktische uitvoering van het bovenstaande? Of heb je een mooi voorbeeld van hoe jij als werkgever ‘groene’ keuzes van werknemers stimuleert? Neem dan contact op met Noor Sluis.