Bijgewerkt per 06-04-2020
Op 15 maart kwam Nederland abrupt tot stilstand door aanvullende maatregelen van het kabinet om het Corona-virus een halt toe te roepen. Die maatregelen zijn inmiddels verlengd waardoor de economie tot 28 april behoorlijk op slot zit. De maatregelen hebben onvermijdelijk ook effect op lopende aanbestedingen en daarmee mogelijk grote impact op aanbestedende diensten en private aanbesteders.
Om een gelijk speelveld te creëren kent de Aanbestedingswet veel termijnen. Het belangrijkste doel is om inschrijvers voldoende tijd te geven een serieuze en passende inschrijving in te kunnen dienen. Het gaat om minimumtermijnen en aanbesteders kunnen langere termijnen hanteren. Ook de rechtsbescherming bij aanbestedingen kent fatale (minimum)termijnen. De komende weken verstrijken er - uiteenlopende - termijnen in lopende aanbestedingen.
Termijnen en aanbesteden zijn als water en vuur. De jurisprudentie toont een heldere lijn: te laat is te laat en er is weinig ruimte voor herstel of redelijkheid en billijkheid. Onder de huidige omstandigheden is er echter - zowel bij aanbesteders als bij inschrijvers - sterke behoefte aan een passende verlenging van de termijnen in lopende aanbestedingen.
Niemand heeft er belang bij als er door de huidige maatregelen tegen het Corona-virus termijnen verstrijken of verlopen, maar het is onvermijdelijk dat dit gebeurt. Zo is het goed mogelijk dat ondernemingen die willen gaan inschrijven op dit moment geen capaciteit hebben om die inschrijving tijdig in te dienen. In de opdrachten die nu worden aanbesteed is (nog) geen rekening gehouden met de gevolgen van Corona tijdens de uitvoering van de opdracht. Er is tijd nodig voor de aanbesteder om dat aan te kunnen passen.
Ook gebeurt het regelmatig dat een ‘verliezende inschrijver’ die het niet eens is met een gunningsbeslissing een kort geding aanhangig wil maken. Dat moet echter tijdig gebeuren op straffe van verval van het recht om over de gunningsbeslissing te klagen. Rechtbanken zijn sinds 17 maart gesloten, maar er zijn inmiddels wel schriftelijke kortgedingen met een mondelinge behandeling per telefoon mogelijk. Ideaal is deze wijze van procederen niet. De Commissie van Aanbestedingsexperts heeft meegedeeld tot nader bericht geen nieuwe klachten meer in behandeling te nemen.
Natuurlijk kunnen individuele inschrijvers de betreffende aanbesteders de komende tijd verzoeken om de verschillende termijnen te verlengen, maar dat veroorzaakt een onnodige administratieve belasting van alle relevante partijen in aanbestedingsprocedures. Het kan en moet simpeler en vooral sneller.
Alle aanbestedende diensten en private aanbesteders in Nederland doen er op dit moment goed aan in actie te komen en proactief te handelen. Zij hebben in lopende aanbestedingen de termijnen bepaald en kunnen - of moeten eigenlijk - nu gebruik maken van de mogelijkheid om de termijnen in aanbestedingsprocedures zelf met een redelijke termijn te verlengen. Proactief en met gezond verstand dus. Het kan zonder dat daarvoor een verzoek nodig is. Maar indien mogelijk zou de behoefte aan verlenging ook geïnventariseerd kunnen worden. Verlenging van termijnen geeft betrokkenen na 28 april de tijd de draad weer op te pakken, er van uitgaande dat de maatregelen niet nogmaals worden verlengd. De duur en wijze van verlengen zal per aanbesteding verschillen. Soms is het wellicht niet eens nodig en kan de aanbesteding wel onveranderd worden gecontinueerd. Voor aanbestedingen die vanaf nu worden gestart is het eveneens zaak om passende termijnen te hanteren.
Het is in het belang van de Nederlandse economie dat lopende aanbestedingsprocedures tijdens en na afloop van de maatregelen tegen het Corona-virus succesvol kunnen worden afgerond. Een kort uitstel is zeker geen afstel. Maar het is wel een eenvoudig middel om schade te voorkomen.
Heeft u nog vragen, neem dan contact op met Richard-Jan Roks.